Met de Governance Code Veiligheid in de bouw is de Safety Culture Ladder (SCL) een belangrijk certificatiesysteem voor fysieke veiligheid en gezondheid. De SCL gaat om veilig gedrag en houding in alle lagen van de organisatie. Om dit certificaat te behalen, laat je door een normeringsbureau een audit uitvoeren. Wat er gemeten wordt? Het veiligheidsbewustzijn en bewust veilig handelen. Cultuur en gedrag dus. Jolanda Verbakel, financieel directeur en KAM-coördinator bij Van der Horst, vertelt er meer over.

Veilig certificaat

Voor Van der Horst is veilig werken altijd al een belangrijk thema geweest. Niet voor niets hebben we al jaren het ISO9001-, ISO14001- en VCA-certificaat in huis. “Veiligheid vinden we heel belangrijk, op alle niveaus”, vertelt Jolanda, “We willen heel graag dat onze mensen ’s avonds weer veilig thuiskomen bij hun gezinnen, familie en vrienden. Ook onze opdrachtgevers willen dat we op een veilige manier bouwen. Waar eerst VCA voldoende was, vragen steeds meer organisaties nu ook naar de SCL. Dit gaat namelijk meer om de veiligheidscultuur binnen een bedrijf. Dat is minder tastbaar dan feitelijke vereisten, maar zeker net zo belangrijk.”

Onbewust bekwaam

De beoordelingsmethode bestaat uit 5 niveaus, zogenoemde “laddertreden”. Hoe hoger het veiligheidsbewustzijn is in een organisatie, hoe hoger de toegekende laddertrede. In juni 2023 ontstond bij Van der Horst de wens om trede 3 te halen op deze veiligheidsladder. Jolanda neemt ons mee: “Om dit voor elkaar te krijgen, maakten we een analyse van de huidige situatie. Hiervoor vulden collega’s een vragenlijst in van 100 vragen. Hierin kwamen alle onderdelen van de SCL aan bod. Zo zagen we precies wat al op orde was en waar we nog werk te verrichten hadden. Om hiermee doelgericht aan de slag te gaan, zijn we een werkgroep opgestart. Ieder verbeterpunt is onder de loep genomen. En weet je wat bleek? Veel deden we al, maar onbewust. De belangrijkste opgave was dus om de stap te maken naar bewust bekaam. Dat zijn mooie inzichten.”

Cultuur zonder angst

Tijd om doelen te stellen en een plan van aanpak te maken. Jolanda: “Het doel was helder, we wilden een cultuur waarin onze medewerkers actief betrokken zijn bij veilig werken. Zij staan dagelijks op de werkvloer dus zien veel meer en beter wat er veilig kan. We wilden bovendien een cultuur creëren waarbij medewerkers geen angst voelen om iets te melden of om een ander ergens op aan te spreken. Ook leefde het idee dat er onvoldoende met een melding werd gedaan. Daarom hebben we zichtbaar gemaakt wat we met een melding doen en welke actie we ondernemen. Dat motiveert.”

Campagne voeren

Om medewerkers nog beter bewust te maken van veilig werken, startte de werkgroep een campagne op. Jolanda deelt een greep uit de acties die uitgevoerd zijn. “Collega’s ontvingen een ‘Laatste Minuut Risico Analyse-sticker’ voor op hun helm, een handige PBM-box die je kunt vastklikken op je gereedschapskist en er werden tweewekelijks mailings verstuurd over het onderwerp veiligheid. Want we geloven in de kracht van herhaling. Daarnaast stond het onderwerp bovenaan de agenda van iedere vergadering én bezochten kantoormedewerkers op de Bewust Veilig Dag onze bouwplaatsen. Met een lunchmandje aan de arm bekeken zij of de werkplekken veilig waren en wat er beter kon. Een leuke werkplekinspectie dus. Daarnaast vinden we het belangrijk dat onze onderaannemers veilig werken. Daarom hebben we hen op de hoogte gebracht en gecommuniceerd dat we selecteren op bepaalde veiligheidscriteria”, aldus Jolanda.

Vierdaagse audit

Na 7 maanden was het zover: de SCL-audit. Deze duurde vier dagen en bestond uit alleen maar interviews. Al snel kwam het verlossende woord; Van der Horst scoorde ruim trede 3 op de Safety Culture Ladder. Doel bereikt! “Normec NCK heeft ons geauditeerd. Op 1 maart was de audit afgelopen en hoorden we: we gaan jullie certificeren voor trede 3. We kregen een presentatie met sterke punten en verbeterpunten. Op 22 maart ontvingen we het uitgebreide rapport en natuurlijk het certificaat. Dat staat hier op mijn bureau”, vertelt Jolanda.

Nooit klaar met leren

De ‘campagnepiek’ om veilig werken binnen Van der Horst écht goed op de kaart te zetten, zit erop. Maar, het is nooit klaar. “Nu moeten we het levendig houden in de organisatie. En dat doen we ook”, vertelt Jolanda. “De werkgroep blijft actief, we blijven monitoren en acties uitzetten. Elke twee weken staan we in het overleg stil bij veiligheid. Op alle fronten blijven we veiligheid promoten. Daarnaast hebben we een veiligheidsteam in het leven geroepen van 4 medewerkers. Een soort ondernemingsraad maar dan op het gebied van veiligheid. Zij halen input op uit de organisatie en gaan met veiligheidsissues aan de slag. Dit team is een sparringpartner voor ons. Veilig werken begint vanuit directie en beleid, maar wij kunnen het niet alleen. We gaan fanatiek door, want we zijn nooit klaar met leren en ontwikkelen.”